-पूर्णप्रसाद मिश्र

काठमाडौँ, ११ भदौ । यस वर्ष हरितालिका (तिज) पर्वमा पशुपतिनाथ मूल मन्दिर प्रवेश गर्ने महास्नानघर र दक्षिणढोकाअघि बनेको अस्थायी अकासेपुलले भक्तजनलाई दर्शन गर्न केही सहज भयो । २ अकासेपुलका कारण पशुपतिनाथको मूल मन्दिर परिसरमा धेरै घुइँचो हुन पाएन । महिला बर्तालुले सहज रूपमा दर्शन गरेर फर्कन पाए । अकासेपुलले भक्तजनलाई आवागमनमा सहज बनाएको पशुपति क्षेत्र विकास कोष संस्कृति संरक्षण महाशाखाका निमित्त प्रमुख अरुणकुमार श्रेष्ठले जानकारी दिए ।

मन्दिरको मुख्य क्षेत्रमा सुरक्षा निकाय र कोषका कर्मचारीले व्यवस्थापन गरेका थिए । विगतका वर्षमा मन्दिरको मुख्य क्षेत्रमा स्वयंसेवककै समूहले बाटो जाम गर्ने समस्या हुन्थ्यो । यस वर्ष स्वयंसेवकलाई मन्दिरको मुख्य क्षेत्र बाहिर नै सहजीकरणका लागि खटाइएको कोषका निमित्त सदस्यसचिव सुभाषचन्द्र जोशीले जानकारी दिए । सुरक्षा निकाय र कोषले नै अन्य व्यवस्थापनको काम गर्ने भएकाले स्वयंसेवकलाई बाहिरी भागमा सहजीकरणमात्र गर्न भनिएको उनले बताए । पशुपतिनाथ मन्दिरमा विशेष पूजाको रसिद नकाट्दा पनि महिला बर्तालुले छिटो दर्शन गरेर फर्कन सहज भएको हो ।

मूल मन्दिरअघिको मुख्य क्षेत्रमा विगत वर्षमा ब्राह्मण राख्दा पनि बढी भीड हुने गरेको थियो । कोषले यस वर्षदेखि गोदान, पूर्णपात्र गर्नलाई नयाँ सोभेनियर पसल बनेको गणेश मन्दिर अघिको भाग छुट्याएकाले पनि भक्तजनलाई व्यवस्थित गर्न सहज भएको हो । आगामी पर्वमा पशुपति क्षेत्रमा अझै व्यवस्थित गर्दै लैजाने योजना कोषको छ । कार्यविधि नै बनाएर पशुपति क्षेत्रमा ब्राह्मण व्यवस्थित गर्न लागिएको कोषका निमित्त सदस्यसचिव जोशीले बताए ।

कोषले मन्दिरको पश्चिम मूल ढोकाअघि गरेको वाष्पीकरणले पनि भक्तजनलाई सहज भएको छ । भदौरे तातो घाममा महिला वर्तालु वाष्पीकरणको आनन्दानुभूतिमा रमाएका छन् । बाहिरबाट मन्दिरअघिको पश्चिम मूल ढोकामा आउँदा शीतलतासँगै आनन्द लागेको जावलाखेलबाट दर्शन गर्न आएकी रश्मी खत्रीले बताइन् ।

पशुपतिनाथ मन्दिरमा दर्शन गरेपछि भक्तजनले पशुपति क्षेत्रमा नाचगान तथा भजन कीर्तन गरी रमाइलो गरेका थिए । तिजका अवसरमा पशुपति क्षेत्रमा विभिन्न संस्थाले स्वास्थ्य शिविर आयोजना गरेका थिए । नेपाली सेना र काठमाडौँ महानगरपालिकाले मन्दिरको मुख्य क्षेत्रमै स्वास्थ्य परीक्षण गरी महिला वर्तालुको सेवा गरिरहेका छन् ।

पशुपति क्षेत्रमा विभिन्न संघ संस्थाले खानेपानी निःशुल्क वितरण गरेका थिए । कोषका सूचना अधिकारी अनिता भट्टका अनुसार तुलनात्मक रुपमा पशुपतिनाथ सबै ढोकाबाट उल्लेख्य रुपमा भक्तजन दर्शन गर्न आए । पहिलो लाम गौरीघाट–उमाकुण्ड–दक्षिणामूर्ति–रुद्रगाडेश्वर–वासुकी हुँदै उत्तरढोकाबाट मन्दिर प्रांगण प्रवेश गरी पश्चिम मूलढोकाबाट बाहिर निस्किएर कैलाश दक्षिण जुत्ताचप्पल कक्षबाट जुत्ताचप्पल लिई फर्कने व्यवस्था मिलाइएको थियो ।

दोस्रो लाम मित्रपार्क–जयवागेश्वरी–पाचागणेश–भीमसेनस्थान–भूवनेश्वरी–शंकराचार्य मठ दक्षिण हुँदै फलामे पुल पश्चिम सानो ढोकाबाट मन्दिर प्रांगण प्रवेश गरी पश्चिम मूलढोका हुँदै बाहिरिने र शंकराचार्य मठ दक्षिण जुत्ताचप्पल कक्षबाट जुत्ताचप्पल लिई फर्कने व्यवस्था मिलाइएको थियो । तेस्रो लाम पिंगलास्थान–चारशिवालय–पञ्चदेवल–बज्रघर–दक्षिण ढोकासम्मको लाईनलाई कोटिलिंगेश्वर मन्दिर छेउको सानो ढोकाबाट मन्दिर प्रांगण प्रवेश गरी दक्षिण ढोका हुँदै बाहिरिने र पञ्चदेवल पूर्व अस्थायी रुपमा निर्माण गरिएको जुत्ताचप्पल कक्षबाट जुत्ताचप्पल लिई फर्कने व्यवस्था मिलाइएको थियो ।

चौथो लाम तिलगंगा–राम मन्दिर हुँदै बाग्मती नदी पूर्व किनार हुँदै आर्यघाट नजिकको पुल तरेर श्रीपशुपतिनाथ मन्दिरको पूर्व ढोकाबाट प्रवेश गरी पूर्व ढोकाबाटै बाहिरिने र आर्यघाट नजिकको पुलसँगैको अस्थायी जुत्ताचप्पल कक्षबाट जुत्ताचप्पल लिई फर्कने व्यवस्था मिलाइएको थियो । मूल मन्दिरभित्र भने ८ वटा लामको व्यवस्था गरिएको कोषका निमित्त सदस्य सचिव जोशीले जानकारी दिए ।

दर्शनार्थीले छिटो दर्शन गरी फर्कन सक्ने गरी बिहान ३ बजेदेखि नै मन्दिरका ४ वटै ढोका खोलिएका थिए । पशुपतिनाथको मन्दिरमा गरिने श्रीयन्त्र पूजाको समयमा समेत जाली राखी बाहिरबाटै दर्शन गर्न सक्ने व्यवस्था मिलाइएको थियो । पशुपतिनाथको दर्शन गरी फर्कंदा पशुपतिनाथ मन्दिर प्रांगणभित्र दर्शनार्थी र अन्य भक्तजनको सुविधाका लागि मन्दिरको चन्दन पश्चिम ढोका वाहिर सानोसदावर्त सत्तल, पञ्चदेवल पूर्वदक्षिण, उमाकुण्ड, दक्षिणामूर्ति, तिलगङ््गा वनकाली, गौशाला, जयवागेश्वरीमा समेत वितरणको व्यवस्था मिलाइएको थियो ।

पर्यटक प्रवेश शुल्क तिरी टिकट लिएका तेस्रो मूलुकका पर्यटकलाई मेला क्षेत्रमा (मन्दिर प्रांगण बाहेक) अवलोकन भ्रमण गर्न दिइने कोषका सूचना अधिकारी भट्टले बताइन् । भक्तजनबाट गौदान, पूर्णपात्रो जस्ता ब्राह्मण प्रयोग गरी गरिने धार्मिक कार्यका लागि भकुण्टोल–वनकाली मार्गको दायाँ वायाँ क्षेत्रमा व्यवस्था मिलाइएको थियो ।

बहुमूल्य गरगहना लगाएर र स–साना बालबालिकालाई साथमा लिएर पशुपतिनाथको दर्शन गर्न नआउन कोषले भक्तजनमा अनुरोध गरेको थियो । मन्दिर दर्शन गर्न कुनैपनि प्रवेशाज्ञा पत्रको व्यवस्था नगरिएको कोषका कोषाध्यक्ष नारायणप्रसाद सुवेदीले जानकारी दिए । मंगलबार वर्तालु महिलाको घुइँचो हुने भएकाले विशेष पूजा नराखिएको उनले बताए । बेलुकी ०७ ः ३० बजेसम्म भक्तजनलाई दर्शन गर्न मूल मन्दिर प्रवेश गराइएको कोषले जनाएको छ ।

मूल मन्दिरभित्र प्रवेश गरेर ३ लाखभन्दा बढी भक्तजनले दर्शन गरेको अनुमान गरिएको कोषका सूचना अधिकारी भट्टले बताइन् । बाहिरी भागमा पनि त्यत्तिक्कै संख्यामा भक्तजनको उपस्थिति थियो । तिजमा ४० संस्थाले स्वयंसेवक परिचालन र सेवाका लागि अनुमति लिएको कोषले जनाएको छ ।